Is honing gezond of ongezond? Heeft honing gezondheidsvoordelen?

Houden we onszelf voor de gek door suiker te vervangen met honing, of is het toch gezond? Gek genoeg bevat honing inderdaad veel suikers… en tóch hoef je het niet uit je voeding te schrappen. Honing is meer dan fructose (net als noten meer zijn dan omega-3 en -6 vetten). Honing heeft namelijk een aantal verassend gezonde eigenschappen en is daadwerkelijk het gezondste zoetmiddelen op de wereld. 

Rauwe honing

Rauwe honing is onbetwist het beste zoetproduct uit de natuur. Biologische rauwe of koudgeslingerde honing is nog precies zoals de bijtjes het geproduceerd hebben: onverhit, vaak ongefilterd en vol met al het goede uit de natuur. Honing heeft al een gezond imago, maar voor de gewone honing die je in prachtig vloeibare toestand in vele potjes of knijpflessen in de winkel kan kopen, is dit onterecht. Commercieel vervaardigde honing wordt tijdens de bewerking verhit voor makkelijk handelen en opslag. Hiermee wordt al het goede van honing teniet gedaan en er blijft niets anders dan gekleurde suikerstroop over. En deze honing doet het bloedsuikerspiegel enorm stijgen, zonder dat het gezondheidsvoordelen heeft. 
De kleur, smaak en textuur van honing verschilt afhankelijk van waar de bijen gevlogen hebben en van welke imker of winkel je het koopt (en of het gefilterd is of dat het met hele stukken raat en propolis de pot in is gegaan). Het kan variëren van een stevige massa die qua smaak en uiterlijk lijkt op witte chocolade, tot een meer vloeibaardere substantie met een diep bruine kleur, maar de eigenschappen blijven veelal hetzelfde. Dit wondermiddel uit de natuur wordt al eeuwenlang gebruikt om allerlei kwalen tegen te gaan. Rauwe biologische honing zit vol enzymen (een theelepeltje voor de maaltijd helpt je deze beter verteren), anti-oxidanten, vitaminen en mineralen (het is een uitstekende weerstandversterker), natuurlijke antibiotica (dit maakt het sterk antibacterieel, antiparasitair etc.), gezonde zuren, hormonale stoffen en naast vele, vele andere gezonde zaken telt het maar liefst 18 aminozuren.   

De gezonde eigenschappen van honing 

De ene honing is de ander niet

Antioxidanten 
Gebaseerd op de voedingswaarde op het etiket zou je niet zeggen dat honing goed voor je is. Maar honing is meer dan een opeenstapeling van nutriënten. De GI van honing kan wat verschillen per soort. Ook de aantal antioxidanten die het bevat verschilt enorm. Rauwe honing bevat een hoog gehalte antioxidanten. Er is zelfs een studie op mensen geweest die aantoonde dat boekweit honing de antioxidantwaarde van bloed verhoogde [1, 2]. Maar echt… de ene honing is de ander niet. De vloeibare knijphoning van de supermarkt is dus wel puur suiker in vloeibare vorm.  

Bewapenen met pollen tegen pollen
Last van hooikoorts? Naast antioxidanten bevat onbewerkte honing ook pollen! Consumeren van pollen kan je lichaam helpen bij het tegengaan van hooikoorts [3]. Ga naar een imker bij jou in de buurt of koop elders lokale koud-geslingerde honing. Neem gedurende de maand voor het hooikoortsseizoen begint dagelijks een theelepel van deze honing in. Het is van belang dat je de honing van een lokale imker al gebruikt omdat de bijen dan in jouw omgeving vliegen. De honing kan je dus specifiek bewapenen tegen de pollen in je eigen omgeving.   

De gezonde hoestsiroop 
Heftige keelpijn? Laat de dropjes, hoestsiroop en keel pastilles liggen. Neem in plaats een lepeltje honing! Honing is dan wel hoog in suiker zijn, maar dankzij de enzymen in honing (thank you bijtjes!) heeft het antibacteriële eigenschappen en kan het de keelpijn verhelpen. Daarnaast heeft de stroperige substantie, net als een dropje, een fijn verlichtende werking op de keel omdat het een beschermend laagje vormt.   

Honing op de huid
Honing werkt antibacterieel maar het werkt ook goed tegen schimmels. Honing is een uitstekend middel tegen ontstekingen, koortslip, geïrriteerde (hoofd)huid en andere wondjes en zweertjes [4]. Voornamelijk Manuka honing (van pollen van deze medicinale plant) werkt uitstekend bij het behandelen van wonden. Dankzij de aanwezige enzymen versnelt een beetje honing het heelproces van schaafwonden. En zelfs op een geïnfecteerde wond doet honing wonderen omdat het natuurlijke antibiotica bevat.  "Let food be thy medicine"… maar dan net anders.  Probeer ook eens een lekkere scrub of masker met honing, perfect voor een mooie, kalme huid.   

Extreem gezond maar met mate 

Honing is dus ontzettend gezond, de lijst met gezondheidsvoordelen van biologische rauwe honing is dan ook aanzienlijk. Een dagelijks theelepeltje honing van een lokale imker helpt dus tegen allergieën en hooikoorts en een beetje honing op een open wond (met een gaasje eroverheen) versnelt het herstelproces. Het verlicht verkoudheden en infecties van de luchtwegen, helpt bij maagzweren en zelfs bij obstipatie. Het vergemakkelijkt tevens de opname van calcium in je lijf en in combinatie met een beetje appel azijn kan het helpen bij artritis in de gewrichten. toch moet het met maten worden gegeten. Wil je afvallen of moet je op je gewicht letten? Eet het dan niet iedere dag en in kleine mate. Ben jij een gezond, fit persoon en probeer je niet af te vallen? Dan kan honing niet zo veel kwaad (let wel op dat je geen last van heftige suikerpieken krijgt). Kies uiteraard voor de rauwe, koud-geslingerde honing. Zoals aangegeven, de andere soorten hebben niets van de bovengenoemde voedings- of antibacteriële waarde. De donkere rauwe honing is nog gezonder dan de lichtere rauwe honingsoorten. Het is dan ook verreweg het gezondste natuurlijke zoetmiddel. Heb je last van veel overgewicht of heb je diabetes? Dan kun je beter geen honing eten, er zit toch een behoorlijke hoeveelheid fructose in honing.   

Let wel: Uiteraard is deze honing zo gezond omdat het rauw en onverhit is, dus gebruik rauwe of koudgeslingerde honing alleen in recepten waar je het niet hoeft te verwarmen. Het heeft geen zin om het als zoetmiddel bakproduct ingaat te gebruiken of rauwe honing door je hete thee te roeren. Je vindt rauwe of koudgeslingerde honing bij de natuurwinkel of reformzaak of bij de imker zelf.     
 

Ben lief voor bijen

Bijen maken de geliefde honing. Ze vliegen rond in de omgeving en verzamelen nectar van planten. Dit nemen ze mee terug naar de bijenkorf, waar er honing van wordt gemaakt. De nectar wordt in een extra maagje bewaard, waar het wordt vermengd met enzymen. Vervolgens geven de bijen de nectar over aan een andere bij. Dit herhalen ze tot de nectar gedeeltelijk verteerd is. Dan wordt het in de honingraad gedeponeerd. De bijen wapperen met hun vleugeltjes de honing ‘droog’. Zo kan de vloeistof verdampen en dan blijft er honing over. Klinkt een beetje vreemd, maar wel interessant, of niet? Tijdens het verzamelen van de pollen dragen ze pollen met zich van de ene naar de andere plant. Bijen zijn hierdoor van essentieel belang voor het bestuiven en voortplanten van planten. Niet wegmeppen of doodmaken wanneer je er een ziet dus! Ze zijn ontzettend belangrijk voor het ecosysteem. En treurig maar waar, de aantallen bijen lopen hard achteruit in Nederland. Ze worden zelfs met uitsterven bedreigd. En ook honing wil jij van die bijtjes, juist de bijen uit jouw buurt!          

[1,2] Schramm, Derek D., et al. "Honey with high levels of antioxidants can provide protection to healthy human subjects." Journal of agricultural and food chemistry 51.6 (2003): 1732-1735.
[3] Al-Waili, N. S. "Therapeutic and prophylactic effects of crude honey on chronic seborrheic dermatitis and dandruff." European journal of medical research 6.7 (2001): 306-308.
 [4]Efem, S. E. E. "Clinical observations on the wound healing properties of honey." British journal of Surgery 75.7 (1988): 679-681.